Faydalı Model
TÜRKİYE'DE FAYDALI MODEL BAŞVURUSU
Türkiye’de faydalı modellerin korunması 10 Ocak 2017’de yürürlüğe giren Sınai Mülkiyet Kanunu ile düzenlenmiştir.
FAYDALI MODEL, teknik bir soruna bir çözüm getiren ya da bir ürün veya işlemin yapılmasını yeni bir yolla tanımlayan bir buluş için sahibine belirli bir süre ile bu buluşun kullanımı için tanınan tekel hakkıdır. Faydalı model başvurularında buluşun yenilik ve sanayiye uygulanabilir olması yeterli bir kriterdir.
SIMAJ’ın bu konuda verdiği hizmetler ve faydalı model başvurularının değerlendirilmesinde izlenen prosedür kısaca aşağıdaki şekilde açıklanabilir.
- Faydalı model başvurusu öncesi, başvuruya konu buluşun Türk Patent ve Marka Kurumu ve uluslararası patent veri tabanlarından ön araştırmasının yapılması,
- Başvuru dosyasının hazırlanması, özet, tarifname, istemler ve teknik resimlerin başvuruya uygun şartlara getirilmesi,
- Ulusal ve uluslararası başvuru dosyalarının hazırlanması ve resmi ofis girişlerinin yapılması,
- Resmi ofislerden gelen kararların bildirimi ve süresi içinde gerekli yanıtlamaların yapılması,
- Başvurunun ilanı süresince gelebilecek olası itirazlara ve/veya olumsuz kararlara karşı itiraz işlemlerinin yapılması ve karşı görüşlerin bildirilmesi,
- Faydalı model tescil işleminin sonuçlandırılıp, faydalı model belgesinin başvuru sahibine gönderilmesi.
- Resmi Patent bülteninin izlenmesi, yayınlanan benzer faydalı modellerin bildirimi ve süresi içerisinde itiraz işlemlerinin yapılması,
- Tescilli ve/veya başvuru halinde olan faydalı modeller ile ilgili devir, lisans, adres, unvan ve nevi değişiklikleri, veraset ile intikal, birleşme, teminat gösterme gibi sicil kayıt işlemlerinin yapılması,
- Faydalı model başvurularının geçerliliğini koruyabilmesi için yıllık vize sürelerinin takibi, bildirimi ve gerekli işlemlerin yapılması,
Faydalı model başvurusu öncesi, korunması istenen buluşun varsa benzerlerinin olup olmadığının Türk Patent ve Marka Kurumu kayıtlarından ve uluslararası veri tabanlarından araştırılması mümkündür.
Faydalı model başvurusu yapıldıktan sonra Türk Patent ve Marka Kurumu, 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanununda belirtilen şekli şartlara uygunluk açısından başvuruyu incelemektedir. Yapılan inceleme sonucunda, şekli şartlara uygunluk açısından bir eksik saptanması durumunda, bu eksikliğin giderilmesi için iki (2) aylık süre verilir. Şekli şartlara uygunluk bakımından eksikliği olmayan veya eksiklikleri süresi içinde giderilen patent veya faydalı model başvurusu, başvuru veya varsa rüçhan tarihinden itibaren on sekiz (18) aylık sürenin dolması veya bu süre dolmadan başvuru sahibinin erken yayım talebi yapması üzerine bültende yayımlanır. Başvurunun şekli eksikliğinin olmaması veya eksikliklerin giderilmesi durumunda, Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından araştırma raporu talebi ile ilgili bildirim yapılır.
Araştırma raporu, buluşun yeniliği, sanayiye uygulanabilirliği ve tekniğin bilinen durumunun aşılıp aşılmadığı konularında inceleme yapılmasını sağlayacak olan referans patentlerin dökümü şeklinde hazırlanmış bir rapordur. Tekniğin bilinen durumu ile ilgili araştırma raporu talebinin başvuru veya varsa rüçhan tarihinden itibaren on iki (12) ay içerisinde yapılması gerekmektedir. Araştırma raporu talebi başvuru ile birlikte de yapılabilmektedir. Araştırma raporu talebi, Türk Patent ve Marka Kurumu’na yapılmakta olup, araştırma raporu Kurum bünyesinde hazırlanmaktadır. Herhangi bir uluslararası ofisten alınmış hazır araştırma raporunun da değerlendirilmesi ayrıca talep edilebilir. Araştırma raporu düzenlenmesinden sonra, Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından ilgili bildirim yapılır ve bültende yayımlanır.
Araştırma Raporuna İtiraz ve Görüşlerin Sunulması
Araştırma raporunun yayımlanmasından itibaren üç (3) ay içinde ilgili belgeleri de eklemek suretiyle araştırma raporunun içeriğine başvuru sahibi itiraz edebilir, üçüncü kişiler görüş bildirebilir. Başvuru sahibi tarafından itiraz edilmemesi veya üçüncü kişiler tarafından görüş bildirilmemesi durumunda sadece araştırma raporu, itiraz edilmesi veya görüş bildirilmesi durumundaysa araştırma raporu ve itirazlar veya görüşler değerlendirilir.
Kurum yaptığı değerlendirme sonucunda faydalı model verilmesine karar verirse bu karar başvuru sahibine bildirilir, karar ve faydalı model bültende yayımlanır. Yapılan değerlendirme sonucunda faydalı modelin verilebilmesi için değişiklik yapılmasının gerekli olduğu durumda bildirim tarihinden itibaren iki (2) ay içinde değişikliklerin yapılması istenir. Yapılan değişikliklerin kabul edilmesi hâlinde faydalı model verilmesine karar verilir, bu durum başvuru sahibine bildirilir, bu karar ve faydalı model bültende yayımlanır. Değişikliklerin yapılmaması veya yapılan değişikliklerin Kurum tarafından kabul edilmemesi hâlinde başvuru geri çekilmiş sayılır, bu karar başvuru sahibine bildirilir ve bültende yayımlanır.
Faydalı modelin verilmesine ilişkin yayımdan sonra talep edilmesi ve belge düzenleme ücretinin ödenmesi hâlinde, düzenlenen belge faydalı model sahibine verilir. Faydalı model belgesinin koruma süresi başvuru tarihinden itibaren 10 yıldır.
Faydalı modelin geçerliliğini sürdürebilmesi için faydalı model koruma süresi boyunca, başvuru tarihinden itibaren ikinci yılın sona erdiği tarihte ve devam eden her yıl vadesinde yıllık vize ödemelerinin yapılması gerekmektedir. Yıllık vize ödemelerinin başvuru tarihine denk gelen süre içerisinde yapılmaması durumunda, ek bir ücretle beraber başvuru tarihinden sonraki altı (6) ay içerisinde de yapılması mümkündür. Bu süre içerisinde de yıllık vize ödemeleri yapılmazsa, faydalı model geçerliliğini yitirir.